Begrippen energiewet 2026 uitgelegd

Wat verandert er met de Energiewet?

Vanaf 1 januari 2026 geldt een nieuwe Energiewet. De overheid heeft deze nieuwe wet vastgesteld en deze geldt voor iedereen die met energie te maken heeft. Deze wet vervangt de oude Elektriciteitswet en de oude Gaswet. De nieuwe Energiewet is helemaal van deze tijd. De wet heeft een aantal doelen:

• meer ruimte voor duurzame energie
• slimmer verbruik van energie mogelijk maken
• duidelijke regels op het gebied van energie voor iedereen

Wat betekent de nieuwe Energiewet voor jou?

• Heldere afspraken: duidelijke contracten en betere bescherming.
• Meer keuzevrijheid: dynamische tarieven en mogelijkheden om zelf opgewekte stroom terug te leveren.
• Toekomstgericht: ondersteuning van lokale initiatieven en slimme netwerken.

Nieuwe woorden en woorden met nieuwe betekenis

In de nieuwe Energiewet worden een aantal nieuwe woorden termen of begrippen gebruikt die met energie te maken hebben. Sommige bestaande woorden hebben een andere betekenis gekregen. We zetten op een rijtje wat dat voor jou betekent:

• Nieuwe woorden: die leggen we duidelijk uit op deze pagina
• Bestaande woorden: sommige woorden veranderen in de nieuwe Energiewet, maar blijven wij wel gewoon op dezelfde manier gebruiken
• Geleidelijke aanpassing: andere woorden passen we de komende tijd aan in onze communicatie

Zo zorgen we ervoor dat jij altijd weet wat we bedoelen, ook als de wet verandert. Hieronder vind je de belangrijkste nieuwe woorden of woorden die van betekenis veranderen.

Begrippen energiewet 2026

Actieve afnemer

Ook bekend als: iemand met zonnepanelen, iemand die zelf opwekt, (zakelijke) energieproducent
Korte omschrijving: Iemand die zelf energie opwekt. Bijvoorbeeld met zonnepanelen.
Een actieve afnemer verbruikt niet alleen stroom, maar produceert ook stroom, bijvoorbeeld met zonnepanelen. Je kunt die geproduceerde stroom opslaan, terugleveren of direct zelf verbruiken. De Energiewet geeft je extra rechten, zoals zelf kiezen aan wie je stroom verkoopt en meedoen aan energiegemeenschappen.

Aggregeren

Ook bekend als: Flexibiliteitsdiensten, slim energie bundelen
Korte omschrijving: Het samenvoegen van energie of flexibiliteit van meerdere klanten om slim te handelen op de markt.
Aggregeren betekent dat een partij jouw flexibiliteit bundelt met die van anderen, bijvoorbeeld door tijdelijk minder stroom te gebruiken of op te slaan. Zo verdien je mee aan slimme energiediensten en draag je bij aan een stabiel energiesysteem.

Allocatiepunt

Ook bekend als: Administratief contractpunt
Korte omschrijving: Het administratieve punt dat jouw aansluiting koppelt aan een contract.
Een allocatiepunt is het administratieve haakje voor je energiecontract. Het verschilt van de fysieke aansluiting. Dat is namelijk de aansluiting vanuit jouw huis of bedrijfspand op het stroomnet van de systeembeheerder. Eén aansluiting kan meerdere allocatiepunten hebben, bijvoorbeeld voor een laadpaal. Zo kun je voor die laadpaal een apart contract afsluiten als dat nodig is.

Balanceringsverantwoordelijke

Ook bekend als: BRP, partij die energiestromen in balans houdt
Korte omschrijving: De partij die zorgt dat ingekochte en verbruikte energie in evenwicht zijn.
Een balanceringsverantwoordelijke zorgt dat er altijd een goed evenwicht is tussen wat eindafnemers verbruiken en wat er is ingekocht. DELTA Energie doet dit zelf voor zijn klanten, zodat jij altijd verzekerd bent van betrouwbare levering van stroom en gas.

Congestie

Ook bekend als: Netcongestie, stroomfile
Korte omschrijving: Als het energienet op een plek vol zit en geen extra capaciteit meer heeft.
Congestie betekent dat het systeem tijdelijk geen ruimte heeft voor extra stroomtransport. Net als een file op de snelweg kan er niets meer bij. Hierdoor is het soms tijdelijk niet mogelijk om nieuwe huizen of bedrijven aan te sluiten op het stroomnet of bestaande aansluitingen te vergroten. De systeembeheerder werkt hard aan uitbreiding van het stroomnet om congestie op te lossen.

Distributiesysteembeheerder

Ook bekend als: Regionale netbeheerder
Korte omschrijving: De partij die het regionale energienet beheert en onderhoudt.
De distributiesysteembeheerder zorgt dat energie veilig en betrouwbaar bij jou thuis of op je bedrijf komt. Voorbeelden zijn Stedin, Liander en Enexis. Zij onderhouden het stroom- en gasnetwerk en lossen storingen op.

Dynamisch elektriciteitsprijscontract

Ook bekend als: Dynamisch energiecontract, contract met uurtarieven
Korte omschrijving: Een contract waarbij de stroomprijs per uur meebeweegt met de markt.
Met een dynamisch contract betaal je de actuele beursprijs voor stroom. Zo kan je profiteren van gunstige momenten om stroom in te kopen of terug te leveren. Maar stroom kan soms duur zijn, ook op momenten dat je het écht nodig hebt. Een dynamisch energiecontract is vooral aantrekkelijk als je je stroomverbruik af kunt stemmen op gunstige inkoopmomenten.

Eindafnemer

Ook bekend als: Klant, consument, zakelijke klant
Korte omschrijving: Iemand die energie koopt voor eigen gebruik.
Iedereen die stroom of gas inkoopt voor eigen verbruik is een eindafnemer, of het nu om huishoudens of bedrijven gaat.

Energiegemeenschap

Ook bekend als: Energiecoöperatie
Korte omschrijving: Een groep mensen of bedrijven die samen duurzame energie opwekt en deelt, bijvoorbeeld via een collectief zonnedak.
Een energiegemeenschap is een officieel samenwerkingsverband van bewoners, bedrijven of gemeenten om samen energieprojecten te realiseren. Daarbij staat het maatschappelijke doel voorop en gaat het niet over het maken van winst. De opgewekte energie mag gedeeld worden en mag onder voorwaarden ook, zonder vergunning, geleverd worden aan leden.

Factuur

Ook bekend als: Jaarnota, eindafrekening, energierekening
Korte omschrijving: Het overzicht van je verbruik, teruglevering en kosten over een periode.
De factuur is jouw kassabon voor energie. Hierop staat precies wat je hebt verbruikt, teruggeleverd en betaald. De Energiewet zorgt dat deze informatie duidelijk en volledig is, zodat je het eenvoudig kunt controleren.

Huishoudelijk eindafnemer

Ook bekend als: Consument, particuliere klant, huishouden
Korte omschrijving: Iedereen die stroom of gas koopt voor gebruik in huis.
Huishoudelijke eindafnemers zijn particuliere klanten. De huishoudelijke eindafnemer krijgt de meeste wettelijke bescherming, zoals duidelijke contracten, makkelijke overstap en regels tegen hoge opzegkosten.

Kleine aansluiting

Ook bekend als: Standaardaansluiting, uw aansluiting, kleinverbruikaansluiting
Korte omschrijving: De standaard energieaansluiting voor huishoudens en kleine bedrijven.
Een kleine aansluiting is bedoeld voor kleinverbruikers. Energieleveranciers moeten deze klanten energie leveren en extra bescherming bieden, zoals leveringszekerheid en duidelijke voorwaarden.

Kleine onderneming

Ook bekend als: Klein MKB, kleine zakelijke klant
Korte omschrijving: Een bedrijf met minder dan 50 medewerkers en een omzet tot €10 miljoen.
Kleine ondernemingen vallen niet onder dezelfde bescherming als particuliere klanten. Voor hen gelden zakelijke afspraken, maar wel met duidelijke voorwaarden en transparantie.

Leveringsovereenkomst

Ook bekend als: Energiecontract
Korte omschrijving: Het contract voor levering van stroom of gas aan jou als klant.
Lange omschrijving: Een leveringsovereenkomst is wat we meestal een energiecontract noemen. Voor gas en stroom zijn dit juridisch gezien twee aparte contracten. Lever je ook stroom terug? Dan staat dat in dezelfde overeenkomst voor stroom. Zo is alles duidelijk geregeld.

Meetinrichting

Ook bekend als: Slimme meter, energiemeter
Korte omschrijving: Het apparaat dat je energieverbruik en teruglevering meet.
De meetinrichting is meestal de slimme meter in je meterkast. Bij kleine aansluitingen is die slimme meter eigendom van je netbeheerder, bij grote aansluitingen regel je zelf een meetbedrijf. Dankzij de slimme meter kan je je energieverbruik volgen en ontvang je maandelijks een verbruiksoverzicht.

Micro onderneming

Ook bekend als: ZZP'er, kleine ondernemer, klein zakelijk
Korte omschrijving: De kleinste ondernemingsvorm, zoals zzp'ers en kleine bedrijven.
Micro-ondernemingen krijgen dezelfde bescherming als particuliere klanten. Dat betekent duidelijke contracten, makkelijke overstap en regels tegen hoge opzegkosten. Zo weet je waar je aan toe bent.

Middelgrote onderneming

Ook bekend als: MKB, middelgrote zakelijke klant
Korte omschrijving: Bedrijven tot 250 medewerkers en een omzet tot 50 miljoen euro.
Middelgrote ondernemingen hebben zakelijke afspraken zonder extra wettelijke bescherming. Voor deze groep gelden duidelijke voorwaarden en transparantie, zodat je altijd weet wat je krijgt.

Peer-to-peer handel

Ook bekend als: Stroom delen met de buurt, onderling energie verhandelen
Korte omschrijving: Het direct delen of verkopen van zelf opgewekte stroom aan anderen.
Met peer-to-peer handel kun je jouw overtollige zonnestroom direct aanbieden aan bijvoorbeeld je buurman. De leverancier zorgt voor de administratie en betaling, zodat alles eerlijk en veilig verloopt.

Systeem

Ook bekend als: Net
Korte omschrijving: De nieuwe term voor het geheel van leidingen en hulpmiddelen voor energietransport.
Waar we vroeger spraken over het 'net', heet dat nu het 'systeem'. Dit maakt duidelijk onderscheid tussen onderdelen zoals het landelijke transmissiesysteem (hoogspanningsnet) en regionale distributiesystemen.

Systeembeheerder

Ook bekend als: Netbeheerder
Korte omschrijving: De partij die het energienet beheert, landelijk of regionaal.
De systeembeheerder zorgt dat het energienet werkt. Landelijk doet TenneT dit, regionaal partijen zoals Stedin. Zij beheren aansluitingen en lossen storingen op.

Terugleveren

Ook bekend als: Stroom terugleveren
Korte omschrijving: Het verkopen van stroom die je zelf opwekt en niet gebruikt.
Terugleveren betekent dat je overtollige stroom, bijvoorbeeld van zonnepanelen, aan het systeem verkoopt. Voor terugleverde stroom krijg je een terugleververgoeding. Tot 1 januari 2027 kan je bovendien teruggeleverde stroom salderen tegen van het systeem afgenomen stroom.

Terugleveringsovereenkomst

Ook bekend als: Teruglevercontract
Korte omschrijving: Het contract voor het verkopen van zelf opgewekte stroom.
Dit contract legt afspraken vast over teruglevering van stroom door actieve afnemers. Bij DELTA Energie zijn deze afspraken onderdeel van je leveringsovereenkomst (energiecontract), zodat alles overzichtelijk blijft.

Transmissiesysteem(beheerder)

Ook bekend als: Landelijke netbeheerder
Korte omschrijving: Het landelijke energienet en de partij die dit beheert.
Het transmissiesysteem is het hoofdnet voor stroom en gas in Nederland. TenneT beheert het stroomnet, Gasunie het gasnet. Zij zorgen voor balans en verbindingen met het buitenland. Als klant heb je hier geen direct contact mee; jouw aansluiting zit op het regionale distributiesysteem.